Handig die mobiele telefoon, computer of navigatie, maar onze hersenen verschrompelen er door. Zelf nadenken en kennis opslaan, doen we niet meer. Psychiater en geheugenonderzoeker Manfred Spitzer luidt de noodklok. Hij spreekt over digitale dementie. Volgens de psych maken digitale hulpmiddelen ons dommer. Heeft hij gelijk?
Spitzer legt uit dat onze hersenen net zo werken als een spier; des te vaker we ze gebruiken, des te beter ze werken. Nu nemen digitale media informatie over die onze hersenen normaalgesproken zouden onthouden. Kortom: we hebben ons brein minder hard nodig, waardoor onze hersenen gaan krimpen. Een reden tot alarm, vindt Spitzer. Hij spreekt zelfs van ‘digitale dementie’.
Dement door digitale media
Iemand die digitaal dement is, heeft volgens Spitzer geheugenproblemen en kan zich minder goed concentreren. Meer specifiek signaleert hij ‘emotionele afvlakking’ en ‘algemene versuffing’ bij personen met digitale dementie. Ze kunnen zich minder goed oriënteren in tijd en plaats.
Slechtere lees- en rekenprestaties
Computergebruik op kleuterschoolleeftijd kan leiden tot aandachtsstoornissen en leesproblemen. Het switchen (multitasken) van het ene medium naar het andere – van televisie naar mobiele telefoon, van iPad naar computer – zorgt ervoor dat we ons minder goed kunnen concentreren op één taak. Ook is uit meerdere onderzoeken gebleken dat we het moeilijker vinden om relevante zaken te scheiden van minder belangrijke dingen. Kinderen die meerdere keren per week achter de computer zitten, presteren slechter op het gebied van lees- en rekenvaardigheden.
Minder slaap en weinig tijd voor vrienden
Net zoals Spitzer, maakt ook psychiater en schrijver Bram Bakker zich zorgen over de uren die we besteden aan digitale media. Hij constateert dat deze tijd ten koste gaat van ervaringen en denkwerk, zoals het leren begrijpen en nadenken over dingen. We doen ons werk minder goed en hebben minder tijd om te slapen en onze vrienden te zien.
Rijtjes stampen en leren ‘leren’
Hoogleraar cognitie en emotie Wijnand IJsselsteijn benadrukt dat we weer terug moeten gaan naar het leren ‘leren’. Dit betekent informatie in je hoofd stampen in plaats van alle kennis opslaan op een harde schijf. Door je hersenen te trainen in het onthouden van nieuwe informatie, bouw je informatiestructuren op. Die helpen ons bij het leggen van verbindingen (associëren). Spitzer is het hiermee eens en zegt dat je je brein kunt trainen door de informatie je eigen te maken. Bestudeer de informatie kritisch en zet deze kennis om in je eigen woorden.
Het complete artikel over digitale dementie verscheen in het oktobernummer van gezondNU »
